Czerwony Krzyż w I wojnie światowej

Czerwony Krzyż powstał z inicjatywy genewskiego finansisty i filantropa Henry Dunanta. W czerwcu 1859 r. przejeżdżał on koło miasteczka włoskiego Solferino, gdzie kończyła się właśnie jedna z najkrwawszych bitew ówczesnej Europy. Liczba ofiar przekroczyła 40 tysięcy. Obok ciał  zabitych umierało w męczarniach tysiące rannych żołnierzy, gdyż niewielkie wojskowe służby medyczne nie były w stanie im pomóc. Dunant widząc ogrom cierpienia sam zaczął organizować pomoc, włączając w nią zamieszkałą w pobliżu ludność cywilną. Dwa lata później opublikował niewielką książeczkę pt. „Wspomnienia z Solferino”, gdzie poza wstrząsającymi opisami z bitwy zamieścił apel do społeczeństw Europy o powołanie we wszystkich krajach stowarzyszeń pomocy rannym na polu bitwy. Stowarzyszenia te miałyby mieć wyróżniający znak, powszechnie uznany przez wszystkie strony konfliktu i gwarantujący im bezpieczeństwo w trakcie niesienia pomocy. 26 października 1863 r. z inicjatywy H. Dunanta została zwołana międzynarodowa konferencja, na której zaakceptowano większość jego idei, w tym: powołanie narodowych komitetów pomocy rannym, ochrona personelu medycznego podczas działań wojennych oraz wspólny znak ochronny – czerwony krzyż na białym tle. Dzień 29 października, w którym konferencja przyjęła te rezolucje, został uznany za dzień powstania Czerwonego Krzyża. W niecały rok później, tj. 22 sierpnia 1864 r. kilkanaście państw podpisało w Genewie dokument założycielski organizacji Czerwonego Krzyża oraz tekst Konwencji dotyczący traktowania i opieki medycznej rannych i chorych żołnierzy bez względu na ich narodowość. Wówczas w wielu krajach zaczęły powstawać różne organizacje sanitarno-charytatywne z ideą niesienia pomocy nie tylko żołnierzom i poszkodowanym rodzimej armii, które w dalszych latach podporządkowano Czerwonemu Krzyżowi. W interesującym nas obszarze Cesarstwa Niemieckiego w 1879 r. Centralny Komitet Niemieckich Stowarzyszeń Opieki nad Rannymi i Chorymi Żołnierzami przekształcono w Centralny Komitet Niemieckich Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża. Opracowano także główne cele Komitetu na czas wojny i pokoju. I tak w czasie działań wojennych członkowie Czerwonego Krzyża mieli współpracować z administracją wojskową w zakresie opieki nad rannymi i chorymi poprzez:

  •  tworzenie lazaretów w pobliżu działań wojennych,
  •  pracę  personelu pielęgniarskiego przy rannych i chorych,
  •  pomoc w transporcie rannych żołnierzy z pola walki,
  •  gromadzenie zapasów żywności i środków opatrunkowych w lazaretach.

 Jednak rzeczywistość I wojny światowej znacznie rozszerzyła wspomniany zakres działania współpracowników Czerwonego Krzyża, a wielu z nich oddało życie w trakcie pełnienia służby.
W zasobie Archiwum Państwowego w Gdańsku, w zespole akt Wydział Powiatowy w Kwidzynie (APG, 34), znajduje się kilka teczek aktowych, w których zgromadzono różnorodny materiał archiwalny dotyczący pomocy rannym, poszkodowany, żołnierzom oraz Czerwonego Krzyża (APG, 34/72-77). Poniżej prezentujemy 29 archiwaliów obrazujących działalność Czerwonego Krzyża w czasie Wielkiej Wojny 1914-1918 głównie na terenie Prus Zachodnich.

 

Opracowanie: Lidia Potykanowicz-Suda
Skany: Krystyna Zalewska
Przygotowanie techniczne: Agata Biedziak, Łukasz Franiek

Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej „Ogólne Rozporządzenie”) Archiwum Państwowe w Gdańsku informuję, że >>> czytaj dalej

 

W tym serwisie wykorzystywane są pliki cookies. Stosujemy je w celach zapamiętywania ustawień i zbierania anonimowych danych dla celów statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej.